Hoće li Evropa svrstati mineralnu vunu u kategoriju materijala u kojima ima azbesta

Mineralna vuna u Australiji u istoj je kategoriji kao i azbest, a osiguravajuće kuće iz ove zemlje jasno stavljaju do znanja da u kategoriju azbesta ubrajaju i ‘onu grupu umjetnih mineralnih vlakana koja se sastoje od mineralne i kamene vune, te staklenih, keramičkih i superfinih vlakana.

S obzirom na činjenicu da je azbest zabranjen iz zdravstvenih razloga, već duže vrijeme u svijetu se vode polemike o utjecaju raznih materijala u građevinskoj industriji na zdravlje ljudi, a naročito se to odnosi na materijale za toplinsku izolaciju.

U svijetu postoji ozbiljna zabrinutost da bi oni koji rade sa izolacijom od mineralne vune, bilo u vlastitim domovima ili kao dio svoj posla u građevinarstvu, mogli biti izloženi većem riziku od hronične opstruktivne plućne bolesti, ozbiljne dugotrajne bolesti koja uzrokuje upalu dišnih puteva i oštećenja plućnog tkiva, što dovodi do ograničavanja protoka zraka.

Postavlja se pitanje da li će i evropske kompanije usvojiti praksu kolega iz Australije i hoće li početi uopšte razmišljati o tome. Osim toga, ako se zdravstveni rizici od umjetnih vlakana, poznatijih kao mineralna vuna, prepoznaju kao uporedivi s onima od azbesta, možda bi i Evropska unija trebala razviti politiku zaštite građevinskih radnika i vlasnika privatnih kuća, zbog zdravstvenih rizika povezanih sa mineralnom vunom.

Mineralna vuna se, u biti, pojavila kao zamjena za azbest u momentu kada je azbest zabranjen iz zdravstvenih razloga. U vrijeme kolapsa azbestne industrije, Svjetska zdravstvena organizacija i Međunarodna agencija za istraživanje raka su i mineralnu vunu klasificirale kao kancerogenu i opasnu za ljude. Industrija mineralne vune na ovu klasifikaciju reagovala je tako što je promijenila sastav svog proizvoda, koji je zatim podvrgnut daljim ispitivanjima, a 2002. godine deklasificiran je kao kancerogen. Evropska unija još uvijek određenu mineralnu vunu klasificira kao sumnjivi uzročnik raka.

Strogo gledavši, azbest je silikat, a mineralna vuna je proizvod na bazi silikata. Stoga se postavlja pitanje o integritetu testova provedenih 1995. godine. Upravo o tom integritetu govori se u studiji naziva Kritični izbori u predviđanju biološke izdržljivosti kamene vune, koja je objavljena u januaru 2021. godine u časopisu Chemical Research and Toxicology.

Zabrinutost u vezi s mineralnom vunom traje već neko vrijeme, pa je EU Today objavio poseban izvještaj 2018. godine s pitanjem ‘Je li vrijeme za jače zakonodavstvo o industriji mineralne vune na niovu EU?’. Treba se nadati da će nalazi naučne studije 2021. potaknuti EU da učini upravo to.

Postoji prilika da se Evropska unija pozabavi ovim pitanjem tokom revizije pravila EU o razvrstavanju tvari. U oktobru prošle godine, Evropska komisija je u svojoj hemijskoj strategiji za održivost najavila da će izmijeniti Uredbu EU o klasifikaciji, označavanju i pakiranju. U martu je povjerenik za okoliš Virginijus Sinkevičius rekao ministrima zaštite okoliša EU da će Komisija “uskoro objaviti plan puta za tu reviziju”. Zvaničnici iz njegovog odjeljenja su početkom mjeseca na sastanku stručne grupe rekli da će revizija zaista početi u aprilu. Kasnije su odgodili predviđeno vrijeme za objavljivanje konačnog zakonodavnog prijedloga za 2022.

Ako se već zdravstveni rizici od umjetnih staklenih vlakana (MMVF), poznatijih kao mineralna vuna, komercijalno prepoznaju kao uporedivi s onima od azbesta, možda bi i Evropska unija trebala razviti politiku zaštite građevinskih radnika i vlasnika kuća zbog zdravstvenih rizika povezanih s mineralnom vunom.

Pristup australijskih i globalnih osiguravajućih kuća odražava zdravstvenu zabrinutost zbog upotrebe mineralne vune u građevinarstvu, pa bi bilo realno očekivati da i evropski osiguravatelji i kreatori politike u Briselu usvoje sličan pristup ovom problemu, na čijem tragu bi i vlasti u Bosni i Hercegovini mogle i trebale donijeti slične politike ograničavanja upotrebe opasnih materijala u građevinarstvu.

Dobivaj najvažnije vijesti porukom na Viberu: KLIKNI OVDJE