Ima li trend “prirodne” kozmetike zdravstveno opravdanje ili je riječ o marketinškom triku?

“Clean beauty“ je integracija trendova koji u fokus stavljaju prirodnu kozmetiku, zdravlje i ekološku odgovornost. Međutim, u posljednje vrijeme se postavlja pitanje da li ovaj pokret zaista donosi zdravstvene benefite ili je riječ o pomodarstvu i želji za profitom?

Prirodno, vegansko, održivo, čisto, bez dodataka/sulfata/parabena, ekološki prihvatljivo… Sve ovo navedeno čini mnogo zvučnih riječi koje su nezaobilazna stavka u reklamama kozmetičkih proizvoda.

Oznaka “clean beauty”, koja obuhvata sve navedene riječi, bi u suštini trebala bit znak da je proizvod siguran, netoksičan i ima transparentno označavanje sastojaka.

Prema pravilu, nijedan od “čistih” (eng. clean) kozmetičkih proizvoda ne smije sadržavati štetne sastojke za kožu, jer se ti proizvodi mogu dobiti od biljaka tj. veganski, bez okrutnosti, iz ekološki prihvatljivog i održivog izvora koji ne sadrži toksine.

Da li praktično stanje odgovara teoriji?

Teoretski prirodni sastojci ne mogu ni na koji način odmoći zdravlju pojedinca, ali da li se između toga i trenda “clean beauty” može staviti znak jednakosti? Stručnjaci upozoravaju da ne može.

Članak u Jama Dermatology časopisu, koji su pisali dermatolozi s Univerziteta Pensilvanije navodi da je od 2017. do 2018. tržište “clean beauty” proizvoda poraslo za 23%, na 1,6 milijardi dolara, što predstavlja više od 25% od 5,6 milijardi dolara godišnje prodaje proizvoda za njegu kože u 2018. godini.
Ono na što dermatolozi u ovom članku upozoravaju jeste činjenica da je ovaj trend “više poslovni model i marketinški alat koji se poigrava ljudima koji trenutno žele koristiti prirodne, a ne sintetičke proizvode”, jer ne postoji regulativa koja određuje koji se proizvodi u zavisnosti od sastojaka mogu označiti kao “prirodni” i “čisti”.

Mnogi brendovi proizvoljno označavaju svoje proizvode kako bi se uklopili u najnoviji trend zarad profita, a ustvari mnogi od tih proizvoda koji su označeni kao prirodni, veganski, čisti itd. sadrže visoke koncentracije sastojaka koji mogu izazvati iritaciju i alergije.

Jesu li omraženi sastojci zaista štetni?

Spisak sastojaka koji se u okviru pokreta koji zagovara prirodnu kozmetiku najčešće ocjenjuju kao loši jesu petrolatum ili vazelin, paraben, natrij lauril sulfat (SLS), formaldehid i propilen glikol.

Prema članku sa Harvard Health bloga, koji su napisale dermatologinje Molly Wanner i Neera Nathan, ne postoji univerzalni spisak “loših sastojaka”, već je svaki zagovornik ‘clean beauty’ pokreta razvio vlastiti kratki spisak ‘loših’ hemikalija.

One se mogu rasporediti u jednu od tri glavne kategorije: u iritante ili alergene, supstance koje mogu izazvat endokrine poremećaje (mogu imitirati prirodne hormone našeg tijela i ometati normalno signaliziranje ovih hemijskih glasnika) i potencijalno kancerogene supstance (agensi koji uzrokuju rak).

Međutim, evidentno je neslaganje ideja pokreta sa stavovima dermatologa, koji i dalje preporučuju vazelin kod pucanja kožne barijere, paraben kao jedan od najmanje alergenih konzervansa koji pomaže proizvodima da druže traju, kao i SLS koji pomaže uklanjanju ulja i omogućava stvaranje pjene, što znači da čisti i proizvodi pjenu koju vidimo u šamponima i gelovima za tuširanje.

Kada je riječ o SLS-u, istraživanja potvrđuju da on izaziva iritacije na koži, ali da bi se smatrao opasnim, morao bi biti u dodiru s kožom duži vremenski period. Općenito, kod potrošačkih proizvoda koji se ispiru, pretpostavlja se da neće biti dugo na koži, što znači da je šansa da koža bude oštećena prilično mala.

Mnogi pobornici “clean beauty” pokreta sugerišu izbjegavanje navedenih sastojaka zbog teoretskog rizika od endokrinih poremećaja i karcinoma, unatoč činjenici da uzročna veza između ovih bolesti i koncentracije navedenih sastojaka u kozmetičkim proizvodima nije naučno dokazana.

Uzevši u obzir godišnju stopu rasta tržišta ove vrste kozmetike od 12,07%, očekuje se da će dosegnuti 11 milijardi američkih dolara u 2027. godini. Kada na to dodamo trenutna naučna istraživanja, kao i stavove dermatologa, nameće se zaključak da je pokret prirodne kozmetike u suštini samo još jedan marketinški trend. Jer za razliku od pozitivnih utjecaja koje ima na okolinu, ovaj trend nema većih zdravstvenih benefita s obzirom na to da hemikalije čije izbacivanje iz sastava kozmetičkih proizvoda zagovara, nisu imale negativan utjecaj po zdravlje.