Napravljena karta ekstrema, kakve su prognoze za BiH?

Toplotni talas u junu u Evropi, razorni tornado u Češkoj, ekstremne vrućine u SAD, Kanadi i Sibiru, kiša i led i našem regionu, jasni su znaci da su na djelu vremenski ekstremi.

Na te ekstreme upozoravali su klimatolozi mjesecima zbog klimatskim promjena, ali postavlja se pitanje i da li su svi ti ekstremi uobičajeni za jun.

Iako se ne može svaki ekstremni događaj pripisati globalnom zagrijavanju, stotine klimatoloških i meteoroloških studija pokazuju da u ovoj priči postoje jasni trendovi te da se mnogi ekstremni događaji mogu pripisati baš klimatskim promjenama, prenio je hrvatski portal Index.hr.

Kako to pojednostavljeno tumače klimatolozi, s globalnim zagrijvanjem atmosfera postaje sve toplija. U toplijem vazduhu, baš kao u zagrijanoj kuhinji, može se zadržati veća količina vlage nego u hladnom vazduhu. A veća količina vlage u atmosferi podrazumijeva veću količinu kinetičke energije koja se može osloboditi u izraženijim ekstremima.

Index navodi da se početkom 2000-ih pojavilo novo područje klimatskih nauka, koje je počelo istraživati ​​ljudski uticaj na pojavu ekstremnih vremenskih uslova, poput poplava, vrućina, suša i oluja.

Naučnici tog područja do danas su objavili više od 350 studija koje su analizirale vremenske ekstreme širom svijeta, od vrućina u Švedskoj i suša u Južnoj Africi do poplava u Bangladešu i uragana na Karibima. Rezultat je sve veći broj dokaza da ljudske aktivnosti povećavaju rizik od nekih vrsta ekstremnih vremenskih prilika, posebno onih povezanih s vrućinom.

Naučnici su u te svrhe napravili interaktivnu kartu na kojoj su zabilježili sve ekstremne pojave, a zatim su naprtavili analizu i donijeli nekoliko zaključaka:

– utvrđeno je da je 70 odsto od 405 ekstremnih vremenskih događaja i trendova obuhvaćenih kartom učestalije ili žešće zbog klimatskih promjena uzrokovanih čovjekom

– 9 odsto događaja ili trendova postalo je manje vjerovatno ili manje ozbiljno zbog klimatskih promjena

– iz toga proizlazi da su ljudi uticali na 79% svih klimatskih događaja u kojima je došlo do nekih promjena; preostalih 21% događaja i trendova nije pokazalo uočljiv ljudski uticaj ili su bili neuverljivi

– od 122 studije koje su proučavale ekstremne vrućine širom sveta 92% je utvrdilo da su ih klimatske promjene učinile vjerovatnijim ili ozbiljnijim.

– od 81 studije koja se bavi kišama ili poplavama 58% je utvrdilo da je ljudska aktivnost događaje učinila vjerovatnijim ili težim; od 69 istraživanja suša 65% je potvrdilo ljudski uticaj.

Karta, koju možete pogledati na ovom linku, prikazuje 405 ekstremnih vremenskih događaja i trendova širom svijeta za koje su naučnici proveli studije atribucije, je prikazano 405 ekstremnih vremenskih događaja i trendova širom svijeta za koje su naučnici sproveli studije atribucije.

Na toj karti iznad teritorije BiH ne stoji ni jedan znak upozorenja, odnosno predviđanja klimatologa je da BiH ne prijete vremenski eskremi.