Otkriće u najvećem udarnom krateru na Zemlji otkriva tajnu staru dvije milijarde godina

U srcu južnoafričkog kratera Vredefort – najstarijeg i najvećeg udarnog kratera na svijetu – geolozi su otkrili kamenje za koje se dugo vjerovalo da je odavno nestalo. U studiji, koja treba da bude objavljena u maju u časopisu “Džiolodži”, oni navode da se u unutrašnjosti kratera nastalog prije 2,02 milijarde godina, navodno nalazi upečatljivo kamenje zeleno-crne boje, ostaci magme koja ga je nekada ispunjavala.

Vredefort se nalazi na sjeveru južnoafričke pokrajine Fri Stejt i sa 50 kilometara u prečniku najveći je krater nastao usljed udara meteorita na Zemlji.

„Procenjuje se da je meteorit imao čak 10 kilometara u prečniku i da je efekat udara bio toliko jak da je nastao krater dug 320, širok 140 i dubok 40 kilometara (deset puta dublji od Velikog Kanjona) – objašnjava Dezmond Mozer, geohronolog sa Zapadnog univerziteta u Ontariju (Kanada).

Udar meteorita istopio je Zemljinu koru, stvorivši jezero magme.

Mozer je još devedesetih godina u središtu kratera otkrio netaknute 2,02 milijarde godina stare cirkone – sićušne minerale na kojima nije bilo znakova žestokih udara. Cirkoni su se zadržali u rijetkim rovovima ispunjenim magmom u dubokoj kori 20 km u unutrašnjosti Zemlje.

Nakon što je 1997. objavio svoje otkriće u časopisu “Džiolodži”, rasplamsala se rasprava o tome da li su kanali ispunjeni kamenom gabronoritom zaista ostaci topljenja tla usljed udara meteorita.

Mozerova koleginica Lisa Kupeli, koja je rukovodila novim istraživanjem, uvjerena je da naučni tim to sada može da dokaže.

Ona kaže da su cirkoni neravnomjerno raspoređeni i pomiješani sa okolnim mineralima, i da nisu mogli da nastanu pod dejstvom velike toplote izazvane udarom kasnije od svojih “susjeda”, objašnjava ona.

Najzad, nivo elementa hafnijuma navodi na zaključak da je magma nastala prilikom topljenja tri milijarde starog kamenja koje se nekada nalazilo iznad kratera, a ne od veoma duboke kore koja je otkrivena poslije dvije milijarde godina erozije tla.

Blic.rs

Dobivaj najvažnije vijesti porukom na Viberu: KLIKNI OVDJE