Politički uticaj najveći problem administracije u BiH

Bosna i Hercegovina kasni u implementaciji reforme javne uprave zbog ograničenog političkog liderstva, kašnjenja u dosada dogovorenim reformama, nerealnih rokova, nedefinisanja odgovornih za sprovođenje dogovorenih mjera, kompleksnog sistema javnih nabavki i otežanog uključivanja mjera Reformske agende u godišnje planove.

Ovo je navedeno u Okvirnom strateškom dokumentu o reformi javne uprave u BiH, koji su uz pomoć EU pripremili svi nivoi vlasti u BiH, a odnosi se na period do 2022. godine.

U dokumentu je istaknuto da je zbog političkog upliva u zapošljavanje u javnoj administraciji otežano zapošljavanje na osnovu zasluga i osposobljenosti.

“Ankete pokazuju da obični građani imaju malo povjerenja u fer zapošljavanje u javnu službu”, navedeno je u dokumentu.

Kao jedan od problema je, kako je istaknuto, činjenica da se u administraciji popunjavaju upražnjena mjesta bez planiranja stvarnih potreba i prioriteta, a mjere koje se preduzimaju imaju malo efekta da motivišu službenike da se bolje ponašaju.

“Uprkos tome što postoje programi za usavršavanje menadžera, standardne vještine koje bi služile kao osnova za testiranje njihovih sposobnosti u administraciji nisu definisane”, navedeno je u dokumentu.

Iako se, kako je istaknuto, službenici upozoravaju da oni upravljaju javnim dobrima i u službi građana, zbog nepostojanja mehanizama sankcionisanja i nagrađivanja na osnovu rezultata, javno povjerenje u administraciju je veoma nisko, kao i njihova efikasnost.

Kao glavne preporuke za naredni period, istaknuto je stvaranje legalnih preduslova za uspostavljanje procedura koje nedostaju, a koje se odnose na analizu efikasnosti i potreba.

Osim toga, zahtijeva se potpuna profesionalizacija osoblja, jačanje menadžerskih kapaciteta, kao i bolje strateško organizovanje procesa donošenja odluka.

Kada se radi o dosadašnjoj implementaciji reformi, rečeno je da je od 2006. do 2010. godine implementirano 52,2 odsto mjera, dok je od 2011. do 2014. implementirano 61 odsto mjera. Od kraja 2016. do danas implementirano je 68 odsto preostalih mjera.

Iako su svi nivoi vlasti podbacili, najefikasnije su vlasti RS, koje su, kako je istaknuto, implementirale 75 odsto svih mjera. Nakon RS, najefikasnije su vlasti BiH s ispunjenih 67 odsto mjera, slijedi FBiH sa 64 odsto, a najlošiji je Brčko distrikt sa 63 odsto.

Jedno od upozorenja je da javna administracija predstavlja veliki pritisak na javne finansije, a na rukovodioce unutar administrativnih jedinica i dalje se vrši politički uticaj.

“Prisustvo direktnog ili indirektnog političkog uticaja na imenovanja ljudi na više menadžerske pozicije identifikovano je kao jedan od ključnih izazova”, navedeno je u dokumentu.

Dragan Ćuzulan, koordinator za reformu javne uprave, kaže da je reforma javne uprave suštinski suprotstavljena mentalitetu stranaka, koje uporno pokušavaju da politizuju javni sektor, što se, kako ističe, najbolje ogleda kroz politiku izbora kadrova na štetu principa meritornosti ili kroz stranački uticaj na politiku zapošljavanja državnih službenika.

“Upravo novi Okvirni strateški dokument za reformu javne uprave predviđa mjere kojima bi se smanjio štetan uticaj politike na javni sektor. To je i glavni razlog zbog kojeg se usvajanje ovog dokumenta odugovlači od strane donosioca odluka, jer reforma javne uprave upravo smanjuje politički uticaj i u prvi plan stavlja principe stručnosti, okvir kompetencija i vrednovanje rezultata rada. Okvirni strateški dokument ovaj kriterijum stavlja u prioritet, a kroz novi akcioni plan, koji je u izradi, predložićemo konkretne mjere kako bi se uticaj politike na izbor rukovodećih državnih službenika iz sadašnje prakse eliminisao”, rekao je Ćuzulan za “Nezavisne”.

NN