U kakvom je stanju vaša jetra

Različite laboratorijske pretrage pomažu liječnicima u procjenjivanju poremećaja jetre, žučnog mjehura i žučnog sistema. Među najvažnijima je skupina krvnih pretraga poznata kao testovi jetrene funkcije.

Ovisno o problemu na koji se kod bolesnika sumnja, liječnik može zatražiti i neke slikovne pretrage, kao što su ultrazvuk, kompjutorizirana tomografija i magnetska rezonancija. Liječnik može uzeti i uzorak jetrenog tkiva za pretragu pod mikroskopom, postupak koji se zove biopsija jetre.

 Laboratorijski testovi i slikovne pretrage

1. Dišni testovi mjere sposobnost jetre da preradi (metabolizira) različite lijekove. Lijek, obilježen radioaktivnim spojem, može se dati na usta ili u venu. Količina radioaktivnosti u dahu osobe je mjera količine lijeka prerađenog u jetri.

2. Ultrazvuk pomoću zvučnih valova stvara sliku jetre, žučnog mjehura i žučnog sistema. Test je bolji za otkrivanje strukturnih nenormalnosti, kao što su tumori, nego rasprostranjenih (difuznih) nenormalnosti, kao što je ciroza.

Ultrazvuk je najjeftinija, najsigurnija i najosjetljivija tehnika za slikovni prikaz žučnog mjehura i žučnog sistema. Uporabom ultrazvuka liječnik može lako otkriti žučne kamence u žučnom mjehuru. Ultrazvuk lako razlikuje žuticu uzrokovanu zaprekom u žučnom vodu od žutice uzrokovane slabom funkcijom jetrenih stanica.

Vrsta ultrazvuka, doplerski ultrazvuk žila, može se koristiti za prikazivanje toka krvi u krvnim žilama jetre. Liječnik može također koristiti ultrazvuk kao vodič kada prodire iglom da dobije uzorak tkiva za biopsiju.

 Testovi funkcije jetre

Testovi jetrene funkcije izvode se na uzorcima krvi. Većinom testova određuje se nivo enzima ili drugih tvari u krvi i na taj se način dijagnosticiraju jetreni problemi. Jednim od testova određuje se vrijeme potrebno za zgrušavanje krvi.

Najčešće se rade:

– alkalna fosfataza – enzim koji se stvara u jetri, kostima i placenti koji se otpušta u krv prilikom oštećenja ili aktivnosti kao što su rast ili trudnoća. Ovaj test može ukazivati na zapreke u žučnom vodu, oštećenje jetre i neke vrste raka.

– Alanin transaminaza (ALT) je enzim koji se stvara u jetri i otpušta u krv kada su jetrene stanice oštećene (kao kod hepatitisa).

– Aspartat transaminaza (AST) je enzim koji se otpušta u krv kada su oštećeni jetra, srce, mišići ili mozak.

– Bilirubin je sastojak probavnog soka (žuči) koji se proizvodi u jetri. On ukazuje na zapreku otjecanju žuči, oštećenje jetre, jaki raspad crvenih krvnih stanica (od kojih je napravljen bilirubin).

– Albumin je bjelančevina koju stvara jetra i normalno otpušta u krv; jedna je od zadaća albumina zadržavanje tekućine unutar krvnih žila. Povećan bilirubin ukazuje na oštećenje jetre.

– Protrombinsko vrijeme (PT ili PV) je vrijeme potrebno za zgrušavanje krvi (za zgrušavanje su potrebni vitamin K i tvari koje stvara jetra). Ukazuje na oštećenje jetre ili slabu apsorpciju vitamina K uzrokovanu nedostatkom žuči.

Avaz