Zagađenje zraka stiglo i u britanske medije: BiH ima petu najvišu stopu smrtnosti zbog smoga

Svjetska banka procjenjuje da zagađenje PM2.5 godišnje uzrokuje oko 3.300 preranih smrti u Bosni i Hercegovini, uz ekonomski gubitak koji prelazi 8% bruto domaćeg proizvoda.

Problem ekstremnog zagađenja zraka u Sarajevu dospio je i u fokus svjetske javnosti, nakon što je o situaciji u glavnom gradu Bosne i Hercegovine izvijestila i međunarodna agencija Reuters.

Prema navodima Reutersa, vlasti u Sarajevu su u srijedu izdale upozorenje o lošem kvalitetu zraka i uvele niz hitnih mjera, uključujući zabranu kretanja za određene automobile i kamione.

Vlada Kantona Sarajevo reagovala je nakon što je nivo zagađenja dostigao opasne vrijednosti, usljed višednevne magle i smoga koji su se zadržali nad gradom sa oko 350.000 stanovnika.

U sklopu mjera, zabranjen je saobraćaj kamionima težim od 3,5 tone, kao i vozilima koja ne ispunjavaju standarde Evropske unije.

Stručnjaci ističu da ključni izvori zagađenja dolaze iz domaćinstava i saobraćaja. Procjenjuje se da oko 40.000 domaćinstava u Sarajevu tokom zime koristi drva i ugalj za grijanje, dok značajan dio zagađenja proizvodi i transportni sektor.

„Samo 500 domaćinstava je dobilo plinske peći zahvaljujući međunarodnoj pomoći“, rekao je Anes Podić iz ekološke organizacije Eko Akcija, dodajući da je u Sarajevu registrovano oko 180.000 vozila.

Geografski položaj Sarajeva dodatno pogoršava situaciju. Grad se nalazi u dolini okruženoj planinama i brdima, što pogoduje pojavi temperaturne inverzije.

Taj fenomen zadržava hladniji zrak i zagađivače iz saobraćaja i sagorijevanja fosilnih goriva blizu tla, a u kombinaciji s maglom smog se može zadržavati danima.

Bosna i Hercegovina se, prema dostupnim podacima, nalazi među evropskim državama s najvišim nivoom zagađenja finim lebdećim česticama PM2.5.

Podaci Svjetske banke pokazuju da sagorijevanje čvrstih goriva za grijanje domaćinstava učestvuje u zagađenju s oko 50%, dok transportni sektor doprinosi s približno 20%.

Enis Krečinić iz Hidrometeorološkog zavoda Federacije BiH naveo je da je dozvoljena koncentracija čestica PM2.5 prekoračena tokom više od 100 dana u godini.

Dodatno zabrinjavaju podaci Svjetske zdravstvene organizacije, prema kojima Bosna i Hercegovina ima petu najvišu stopu smrtnosti povezanu sa zagađenjem zraka u svijetu.

Svjetska banka procjenjuje da zagađenje PM2.5 godišnje uzrokuje oko 3.300 preranih smrti u Bosni i Hercegovini, uz ekonomski gubitak koji prelazi 8% bruto domaćeg proizvoda.

Na zdravstvene posljedice dugotrajnog izlaganja zagađenom zraku upozorila je i pulmologinja Aida Forto, ističući da fine čestice mogu doprinijeti razvoju raka pluća, te da predstavljaju poseban rizik za trudnice, djecu, starije osobe i hronične bolesnike.