Zašto baš februar ima 28 dana?

Februar mjesec nije ni postojao sve dok ga Numa Pompilije, drugi od sedam rimskih kraljeva nije dodao u kalendarsku godinu. Broj njegovih dana se često mijenjao, dok 44. godine pijre nove ere, nije dobio konačnu brojku.

Februar je drugi mjesec u godini u julijanskom i gregorijanskom kalendaru. Ima 28 dana, 29 u prestupnoj godini, i jedini je mjesec koji ima manje od 30 dana. A da li ste znali zašto baš on jedini ima manje od 30 dana u mjesecu?

Riješili smo da vam pomognemo u rješavanju ove “misterije” i da objasnimo zašto je zapravo tako, piše “Telegraf“.

Od kad je izmišljen februar, on je reformatorima kalendara uvijek služio kao zgodno mjesto gdje mogu da ispravljaju svoje greške i da vrše druge korekcije kalendara. U najstarije doba drevnog Rima, kalendar je imao svega deset mjeseci. Šest mjeseci su trajali po 30 dana, a četiri po 31 dan.

Godina je počinjala marta mjeseca, a završavala se krajem decembra. Nakon decembra dolazio je period koji se jednostavno nije računao, to jest, dani se nisu brojali sve do dolaska ljepših dana i početka marta.

Da bi popunio ovu prazninu za vrijeme zime, Numa Pompilije, drugi od sedam rimskih kraljeva, odlučio je da kalendaru doda još dva mjeseca: januar i februar, ali tako da kalendarska godina traje 354 dana. Tada je u upotrebi bio lunarni kalendar (kalendar usklađen sa Mjesečevim fazama), a godina po lunarnom kalendaru traje otprilike baš toliko (29,53 x 12 = 354,38) dana.

Da bi dobio dovoljan broj dana za dva dodatna mjeseca, Numa je od svakog mjeseca koji je trajao 30 dana oduzeo jedan dan, pa je za dva nova mjeseca ostalo 56 dana. Trebalo je, dakle, da svaki od ta dva mjeseca traje po 28 dana. Međutim, u to vrijeme Rimljani su iz sujevjerja izbjegavali parne brojeve pa je januaru dodat jos jedan dan. Drugi mjesec je, ipak ostao na 28 dana, ali, iako se radilo o parnom broju, smatralao se da je to korektno jer je drugi mjesec bio posvećen svetkovini pročišćavanja namijenjenog kultu mrtvih.

Taj kalendar je znači trajao 355 dana. Februar je imao 28, mart, maj, jul i oktobar po 31, a januar, april, jun, avgust, septembar, novembar i decembar po 29 dana. Ali, godina po tom kalendaru je za nekih 10 dana i nekoliko sati bila kraća od tropske, prave godine i zato je trebalo povremeno tu godinu proširivati umetanjem dodatnih dana.

A gdje dodati nove dane? Pa, razumije se u februar. Svake druge godine između 23. i 24. februara dodavan je još jedan mjesec koji se zvao mercedonius, a koji se satojao jednom od 27, a drugi put od 28 dana. Stoga ne čudi što je takav kalendar pretrpio novu reformu.

To se dogodilo 45. godine, prije naše ere, kada je kalendar počeo da se pravi prema kretnju Sunca (solarni kalendar). Prvo je trebalo dodati nešto dana, kako bi se kalendar uskladio sa prirodnim pojavama. Naravno novi dani su umetnuti u februar.

Pošto je godina po ovom kalendaru kraća od prave godine, odlučeno je da svaka četvrta godina bude prestupna. Prestupni dan se dodaje, naravno, februaru. U to vreme mnogi mjeseci su pretrpeli izvjesne promene, pa je i februar postao veći za jedan dan, i imao je 29 dana, 30 prestupne godine. Pošto je reformu kalendara inicirao Julije Cezar, kalendar je dobio ime Julijanski kalendar.

Nesto kasnije, 44. godine prije nove ere, Senat je doneo odluku da mjesec Quintilis u čast Cezara, dobije naziv Julius (jul), a 8. godine i Sextilis je promijenio ime u Augustus (avgust), po Cezarovom usvojenom sinu i nasledniku Oktavijanu Avgustu. Ali, problem je bio u tome sto je Avgustov mjesec imao samo 30 dana, a jul 31. Čitava stvar je riješena, tako što je od februara oduzet jedan dan i pridodat avgustu.

I tad se isto pojavio problem jer su se tri mjeseca od po 31 dan našla jedan do drugog: jul, avgust i septembar. Zato je odlučeno da će septembar i novembar imati po 30 umjesto po 31 dan, dok će oktobar i decembar imati po 31 umjesto 30 dana. Tako je opet napravljena kakva-takva simetrija. Dva ljetna meseca, jul i avgust će imati po 31 dan, kao i dva zimska, decembar i januar.

Tek početkom XVII vijeka, većina zemalja je prihvatila 1. januar kao prvi dan u godini. Italija i Engleska su tek poslije 1750. godine prihvatile taj datum kao zvanični početak godine. Takvo stanje se zadržalo do danas. Ili možda, do neke nove reforme.