Između krivnje i uticaja: Zašto Evropska unija ne može (ili ne želi) riješiti krizu u Gazi?

Velika očekivanja položena u “Plan mira u Gazi” administracije predsjednika Donalda Trumpa, predstavljen javnosti 29. septembra i jednoglasno podržan od strane Evropske unije, pokazala su se uzaludnim. Iako je Evropsko vijeće 23. oktobra potvrdilo podršku američkom planu, podsjećajući na potrebu “miroljubivog rješenja” i implementacije plana dviju država, još jednom je postalo očigledno da Sjedinjene Američke Države nisu u stanju same riješiti pitanje Gaze, dok se Evropska unija bori da zauzme važniju ulogu u pregovorima.

Nejedinstvo njenih članica Evropi oduzima snagu, dok drugi međunarodni akteri preuzimaju inicijativu u kreiranju budućnosti ove teritorije. Evropska unija, stvorena radi očuvanja interesa svojih članica, te interese i danas stavlja u prvi plan.

Saradnja s Izraelom, kao bogatijom državom i važnim ekonomskim partnerom, dio je tih interesa, zbog čega EU i dalje nema jedinstven politički glas. Raseljavanje Jevreja iz Njemačke, Austrije i drugih zapadnoevropskih zemalja nakon Drugog svjetskog rata dovelo je do masovne emigracije prema tadašnjoj teritoriji Palestine.

Manje je poznata informacija da su se mnogi doseljenici doselili i iz istočnoevropskih zemalja. Glavni razlog za potrebu traženja mira i stabilnosti u Palestini i drugim prekomorskim zemljama, je, nažalost, taj što su građani spomenutih zemalja nastavili neprijateljsko ophođenje prema svojim sugrađanima i nakon raspada Nacističkog režima.

Jevrejski narod, ostavljen bez imovine i sigurnosti, nakon Holokausta je utočište pronašao upravo u Palestini, gdje im je palestinski narod pružio mir, stabilnost i prijateljstvo — nešto što u Evropi nikada nisu imali. Politički analitičari smatraju da su međunarodni akteri i cionistički propagandisti iskoristili strah i traume jevrejskog naroda kako bi izmanipulisali situaciju i započeli nasilje i protjerivanja.

Većina tih istočnoevropskih i zapadnoevropskih zemalja danas je dio Evropske unije. Njihova nejedinstvenost proizlazi i iz osjećaja krivnje zbog događaja tokom i nakon Drugog svjetskog rata, koji su natjerali evropske Jevreje da traže mir drugdje.

Evropske zemlje nisu mogle nagovijestiti dešavanja koja su uslijedila nakon, te se ne mogu smatrati direktnim krivcima za 76 godina okupacije, ali mogu za 76 godina suzdržanosti i pokušaja udovoljavanja Izraelu. Pokušaji da se izbrišu stare greške, da se nadomjesti osjećaj sigurnosti koji se stoljećima zanemarivao kada su u pitanju bili Jevreji, i da se povrati povjerenje jevrejskog naroda ne smiju biti važniji od zaštite nevinih života.

Nakon razaranja koja su donijela dva svjetska rata, evropske zemlje više nisu vodeći akteri svjetske politike. Njihova zavisnost od SAD-a, prema kojem i dalje vraćaju dugove iz poslijeratnog perioda, ograničava mogućnost samostalnog političkog djelovanja na međunarodnoj sceni.

Tako EU, zarad očuvanja starih savezništava, dopušta Izraelu da krši međunarodno humanitarno pravo i temeljna načela na kojima je i sama nastala. Svjedoci smo pozitivnih primjera evropskih država.

Među njima su Irska, Slovenija, Španija i Norveška, čiji su zvaničnici jasno osudili izraelske zločine. Članovi saveza političkih partija socijaldemokrata i zelenih u Evropskom parlamentu su također izrazili svoje kritike od samog početka.

Irska, Španija, Belgija, Luksemburg, Slovenija i Danska otvoreno su prozvale licemjerje unutar EU, dok je i hrvatski predsjednik Milanović osudio izraelsko ponašanje. U maju 2024. belgijska javna televizija cenzurisala je nastup izraelske takmičarke, što je bila jasna poruka o državnom i društvenom jedinstvu.

Belgija, Francuska, Velika Britanija, Luksemburg, Malta, Monako, San Marino i Portugal nedavno su priznale palestinsku državu, potvrđujući stav javnog mišljenja. Vrijeme je da Evropska unija pokaže da su principi na kojima je nastala važniji od političkih savezništava i dugova prošlosti.

Možda će tek kada Evropa prestane biti refleksija vlastitih krivica i počne djelovati kao savjest svijeta, pravda za Palestinu postati stvarnost, a ne samo parola.

Dobivaj najvažnije vijesti porukom na Viberu: KLIKNI OVDJE
Preuzmite mobilnu aplikaciju 072info za Android: KLIKNI OVDJE
Preuzmite mobilnu aplikaciju 072info za iOS: KLIKNI OVDJE